Dach skośny jest najczęściej spotykany w budownictwie domów jednorodzinnych. Taka opcja ma wiele plusów zarówno estetycznych jak i praktycznych. Po dachach spadzistych woda szybko wpływa, znacznie łatwiej z nich usunąć pokrywę z śniegu, co w przypadku dachów płaskich nie jest tak oczywiste. Ponadto skośny dach wygląda naprawdę ładnie. Jednak samo wykonanie dachu nie może być podporządkowane przypadkowi oraz myśleniu „jakoś to będzie”. Konstrukcja musi być solidna, trwała i wykonana zgodnie z sztuką dekarską.

Jak zamontować więźbę dachową?

Oprócz tradycyjnych sposobów formowania złączy ciesielskich coraz częściej wykorzystuje się metalowe łączniki, które ułatwiają wykonanie połączeń i poprawiają ich wytrzymałość. Warto pamiętać, że łączniki nie stanowią elementu konstrukcji, który znosi obciążenia. Złącza jedynie stabilizują, a siły przenoszone są przez bezpośredni styk drewnianych elementów. Przygotowanie wszystkich elementów dobywa się na poziomie ziemi. Wykorzystując zbity z desek szablon ułatwi wykonanie powtarzalnych wiązarów. Typowy sposób stawiania więźby wygląda następująco:

1. Na wierzchu ścian kolankowych należy umieścić papę podkładową, która ma na celu izolowanie przed zawilgoceniem przenikającym z muru.
2. W murłatach wierci się otwory. Posłużą do kotew mocujących. Trzeba zwrócić uwagę na równoległe umieszczenie murłat na przeciwległych ścianach, kontrolując odległość między nimi w kilku miejscach. Przymocowanie murłat polega na dokręceniu nakrętek pod które umieszcza się duże, metalowe podkładki. W przypadku nieocynkowania elementów należy zabezpieczyć je przed korozją stosując odpowiednią farbę.
3. Na podstawie pomiaru ustawień murłat i kąta nachylenia połaci, przygotowuje się z desek szablon odpowiadający kształtowi wiązarów. W przypadku gdy konstrukcja dachu wymaga wykonania podpór pośrednich oraz płatwi, to ustawia się je w miejscach przewidzianych w projekcie.
4. W odpowiednich krokwiach nacinane są według szablonu zaciosy oraz oparcia na murłacie i złączą zakładkowe w kalenicy. W przypadku wymagania przez krokwie wykonania połączeń wzdłużnych, to powinny znajdować się w pobliżu podpór i wykonywane są na skośną zakładkę.
5. W pierwszej kolejności ustawiane są wiązary skrajne poprzez złączenie krokwi w kalenicy i przytwierdzenie do murłat. Rozciągnięty między nimi sznurek pozwala na kontrolowanie prawidłowego ustawienia kolejnych wiązarów. Ustawienie stabilizuje się poprzez zastosowanie połączeń z deskami.
6. Spinające krokwie jętki można utworzyć z dwóch obustronnie przybitych desek, które poprawiają ich sztywność wstawionymi między nie klockami.
7. W złączeniach kalenicowych przybijane są nakładki wzmacniające na przykład ze sklejki lub metalowych łączników.
8. Wzdłuż rozciągniętego sznura wyrównuje się końce krokwi tworzących okap.

Rodzaje więźby dachowej:

• Krokwiowa – rozciągnięcie dachu do 6 metrów i nachylenie połaci powyżej 40 stopni. Nie ma tu żadnych podpór pośrednich. Fakt ten zapewnia całkowicie wolną powierzchnię poddasza. Duży nacisk wywierany jest na ścianki kolankowe zmusza do ograniczenia ich wysokości i dostosowania wzmocnień.
• Krokwiowo-jętkowa – stosuje się przy dachach o rozpiętości 8,5 metra. Na wysokości około 2/3 dachu krokwie spinają jęki.
• Płatwiowa – stosuje się przy dachach o rozpiętości 8 metrów i niewielkim nachyleniu. Krokwie opierają się na płatni kalenicowej, belce biegnącej wzdłuż kalenicy. Płatew co kilka metrów podpierana jest przez słupy. Niekiedy zamiast na stolcach płatew spoczywa na wewnętrznej ścianie nośnej wzniesionej w osi domu.
• Płatowo-kleszczowa – ta więźba może podtrzymywać połacie dachu o rozpiętości 12-16 metrów. Łączy ona konstrukcję krokwiowo-jętkową z płatwiową. Dwie lub trzy płatnie podparte słupkami dzielą dach na równe części. Dodatkowo zwiększenie nośności krokwi zapewniają kleszcze. Niekiedy aby zwiększyć sztywność konstrukcji dodaje się miecze.
• Kratownicowa – stosuje się przy rozpiętości dachu powyżej 12 metrów. Zamiast krokwi, płatwi i słupów są tu wiązary kratowe. Najczęściej wykonuje się je z desek łączonych za pomocą płytek kolczastych. Wadą tego rozwiązania jest brak miejsca na poddaszu.
• Wieszakowa – ta więźba stosowana jest do dachów o rozpiętości do 12 metrów. Stosuje się gdy nie można wesprzeć konstrukcji na słupach ze względu na brak wystarczająco wytrzymałego oparcia na nich na stropie.

Główne elementy budowy więźby dachowej:

Krokwie – jest to element na którym opiera się całe poszycie dachu. Są to belki pochyłe o prostokątnym przekroju poprzecznym o grubości minimum 5cm. Najczęściej przekrój wynosi: 7x14cm lub 8x16cm. Rozstaw krokwi waha się w przedziale 0,8-1,2 metra. Oparciem krokwi są płatwie.

Płatwie – są to belki poziome, które są podporą krokwi. Jako, że są elementem nośnym powinny mieć przekrój 16-20cm. Jest płatew kalenicowa, stopowa oraz pośrednia. Płatwie opierane są na słupach. Często się usztywnia stosując miecze.

Kalenica – jest to górna krawędź dachu, wzdłuż której łączą się połacie dachowe. Krokwie często opierają się w tym miejscu na płatni kalenicowej.

Murłata – jest to płatew stopowa o przekroju kwadratu o wymiarach 10x10cm lub 14x14cm. Stanowi dolna podporę krokwi, gdyż oparta jest na murze i przenosi obciążenia z krokwi na ścianę budynku. Należy pamiętać o poprawnym przymocowaniu murłatu do muru.

Słupy – są to pionowe elementy więźby dachowej. Przekazują obciążenie z płatwi bezpośrednio na strop. Mają zwykle przekrój kwadratowy o wymiarach 12x12cm lub 16x16cm.

Kleszcze – są to poziome belki, które łączą przeciwległe pary krokwi. Zapewniają usztywnienie poziome.

Miecze – belki skośne, które łączą słupy z kleszczami lub słupy z płatwiami pośrednimi. Zadaniem jest usztywnienie więźby dachowej w kierunku podłużnym.

Jętki – są to belki poziome, które łączą ze sobą przeciwległe krokwie. Dzięki temu zostaje zachowana sztywność więźby i nośność krokwi.

Wiatrownica – są to deski o przekroju poprzecznym od 3,8x10cm do 5x12cm. Przybijane są ukośnie do krokwi. Stosuje się je na dachach stromych z lekkim pokryciem w celu zabezpieczenia dachu przed zerwaniem wskutek porywistego wiatru.

Popularne błędy podczas montażu:

1. Jednym z często popełnianych błędów przy deskowaniu jest jego mocowanie, jeśli poddasze będzie ocieplane. Takie poszycie na którym zostanie położona papa, a później będzie kładzione zewnętrzne pokrycie dachowe, uniemożliwia odparowanie wilgoci z warstwy termoizolacyjnej. To przyczyni się do gnicia elementów drewnianych.
2. Złącza drewnianych elementów konstrukcji dachowej powinny przylegać do siebie całą powierzchnią. Zbyt mała powierzchnia styku może doprowadzić do rozszczepienia jednego z elementów, wzdłuż włókien drewna lub deformacji więźby pod obciążeniem. W przypadku gdy złącze jest źle dopasowane należy wykorzystać klinową podkładkę, która wyrówna powierzchnię styku.
3. Elementów konstrukcji w żądnym wypadku nie należy opierać na kominie z powodu względów ochrony przeciwpożarowej, jak i stabilność więźby. Przepisy wymagają odsunięcia łatwo palnych elementów od kanału dymowego na odległość przynajmniej 30cm.
4. Kominy i kanały wentylacyjne stawiamy przed rozpoczęciem budowy więźby przynajmniej do wysokości połaci. Dzięki temu uniknie się problemu, gdy później stawiany komin wypada w konstrukcję dachową i konieczna będzie przeróbka.
5. W miejscach w których będą umieszczone okna dachowe krokwie powinny być rozstawione odpowiednio do szerokości planowanych okien. W przypadku znacznych różnic wymiarowych w tych miejscach, wykonuje się tak zwane wymiary lub wstawiamy dodatkowe poprzeczki. Jeśli konstrukcja dachowa opiera się na słupach spoczywających na stropie, to w miejscach w których są ustawione podłoże musi być odpowiednio mocne.
6. Podczas montażu murłaty do wieńca należy w taki sposób rozmieścić kotwy, aby nie kolidowały z przebiegiem krokwi. Jeśli krokiew trafi w miejsce mocowania, to trudno będzie wykonać prawidłowe połączenie.
7. Więźby dachowe bez ołatowania nie należy pozostawiać na dłuższy czas, gdyż grozi to zniszczeniem przez wystąpienie silnego wiatru. Minimalnym zabezpieczeniem będzie przybicie tak zwanych wiatrownic. Są to skośne ustawione desek, które łączą wszystkie krokwie.
8. Jeśli decydujemy się na pozostawienie odkrytych okapów dachu przed montażem więźby końce krokwi i wystające odcinki murłat powinno się ostrugać i pokryć lakierobejcą. Ich estetyczne wykończenie będzie trudne w przypadku zamontowania więźby.

Dodaj komentarz